Zaburzenia koncentracji u dzieci 

      Przez zdolność koncentracji rozumie się zdolność skupienia uwagi na określonej i opisanej dziedzinie. Koncentracja oznacza skierowanie energii na jedną dziedzinę i zajmowanie się nią w intensywny sposób. Koncentracja ma zatem związek z aktywnością skierowaną na konkretny cel. Pojęcie ,,skupienie uwagi” i ,,koncentracja” są często traktowane jako równoznaczne.

       Dzieci z zaburzeniem koncentracji łatwo rozpraszają uwagę. Jest to ich wspólna cecha. Ale na zewnątrz są bardzo różne. Jedne rzucają się w oczy niespokojnym sposobem bycia czy absorbującym zachowaniem. Inne są spokojne i zamyślone, że wcale nie uważa się je za zaburzone. Odpowiednio do tych zachowań można rozróżnić, w uproszczony sposób, dwa typy dzieci z zaburzeniem koncentracji:

• typ aktywno-impulsywny
• typ pasywno-zamyślony

Zarówno dzieci spokojne, jak i aktywne pracują pobieżnie i często popełniają błędy.

I. Typ aktywno-impulsywny

• ma zbyt mało czasu
• pracuje zrywami
• działanie nie ma charakteru celowego
• nie planuje działań
• popełnia dużo błędów
• efekt działania niestaranny
• przerywa pracę
• w przypadku braku efektów ulega frustracji
• unika rozwiązywania stawianych działań
• skupia uwagę na czymś innym
• przeszkadza na lekcji
• ma kłopoty z zapamiętywaniem
• nie odrabia prac domowych
• w sytuacjach wychowawczych reaguje zbyt szybko
• przejawia niechęć do ponoszenia odpowiedzialności
• często okazuje niezadowolenie
• przejawia małą odporność na stres

II. Typ pasywno-refleksyjny:

• jest powolne
• uchodzi za marzyciela
• jest zamyślone
• potrzebuje dużo czasu na podjęcie zadania
• potrzebuje dużo czasu na wykonanie zadania
• w przewidzianym na pracę czasie wykonuje tylko jej część i to niedokładnie lub błędnie
• z trudem skupia się na zadaniu
• jest zaabsorbowane własnymi myślami
• bodźce wewnętrzne i zewnętrzne łatwo odwracają jego uwagę

Przyczyny zaburzenia koncentracji

        Przyczyny zaburzenia koncentracji są w zasadzie nieznane. Badacze podają różnorodne przyczyny. Oto niektóre z nich:

• nieprawidłowe procesy przemiany materii w mózgu
• wada genetyczna, która tylko w niewielkim stopniu pozwala dziecku na kierowanie swoimi poczynaniami
• niezadowalająca relacja między dzieckiem a jego otoczeniem
• nieodpowiednie żywienie

Już małe dzieci uczą się, że konsumpcja jest ważnym elementem życia. Pojmują, że jest czymś lekkim, łatwym i przyjemnym.. Dzieci wcześnie doświadczają, że do posiadania dużej ilości dóbr materialnych nie jest potrzebny szczególny wysiłek. Natomiast w szkole stawia się wymagania i oczekuje wyników. I tak często na początku dzieci są niemile zaskoczone. Nie nauczyły się wcześniej podstawowej umiejętności, jaką jest koncentracja i wytrwałość.

I. Warunki do pracy w koncentracji

         Dzieci cieszą się efektem własnych poczynań, dlatego też same z siebie starają się tak działać, by osiągnąć określone rezultaty. Już od wczesnych lat dzieci okazują silny pędno określonego działania .Żeby dziecko mogło się uczyć w skupieniu, musi mieć zapewnione podstawowe warunki do pracy, a te mogą stworzyć rodzice. Wymaga to jednak dużej cierpliwości. Ułatwi to stawianie małych celów, które można skontrolować.

Przykłady celów, jakie mogą wyznaczyć sobie rodzice:

- wypracować u dziecka umiejętność czekania

- nauczyć je ograniczania potrzeb

- racjonalnie gospodarować kieszonkowym

- wzmacniać system wartości i zasad

- troszczyć się o równowagę emocjonalną dziecka

- zadbać o prawidłowe relacje w rodzinie

II. Bezstresowe odrabianie lekcji

1. Stworzenie właściwej atmosfery.

2. Spokojne miejsce do pracy.

3. Reguły ułatwiające naukę zabawę i pracę.

4. Nauka samodzielnego odrabiania zadań domowych.

III. Reguły ułatwiające naukę i pracę

• Dziecko odrabia lekcje samodzielnie.
• Oglądanie telewizji czy słuchanie radia jest zabronione podczas odrabiania lekcji.
• Ustal z dzieckiem określony porządek odrabiania lekcji (zaczynać od zadań najtrudniejszych).
• Po odrobieniu lekcji wszystkie przybory wracają na swoje miejsce.
• Przestrzegaj tego, aby dziecko rozpoczynało zabawę dopiero po odrobieniu lekcji.

IV. Spokojne miejsce do pracy

• Miejsce powinno być jasne. Nie oznacza to jednak, że biurko musi stać przy samym oknie.
• Biurko i miejsce muszą być dopasowane do wzrostu dziecka.
• Właściwe oświetlenie. Najlepiej jeśli światło pada z lewej strony (w przypadku dzieci leworęcznych z prawej).
• Miejsce pracy powinno być w niezbędnym stopniu uporządkowane. Jeśli przed rozpoczęciem pracy trzeba długo szukać zeszytów, powstaje stres, jeszcze zanim wzięło się do lekcji.
• Zabawki czy podręczniki, których dziecko nie potrzebuje przy odrabianiu lekcji, powinny być sprzątnięte z biurka.
• Niezbędne przybory szkolne (ołówki, słowniki, kalkulator) powinny być zawsze pod ręką.
• Wskazane jest prowadzenie terminarza, w którym dziecko może zapisać daty klasówek, sprawdzianów, wycieczek szkolnych, zajęć dodatkowych, a nawet prywatnych spotkań.

  VI. Ćwiczenie koncentracji dotyczy:

- rozwijania spostrzegawczości,

- doskonalenia pamięci,

- rozwijania wyobraźni i skojarzeń,

- rozbudzania zainteresowań.

,,Czas poświęcony własnemu dziecku,

nigdy nie jest czasem straconym”